Az alaşımlı ve alaşımsız çelikler ortama bağlı olarak hızla paslanır yahut kimyasal aşınmalara uğrarlar. Tahribattan ve paslanmadan korunmak amaçlı boyar maddeler kullanılması veya ilave önlemler istenen korumayı sağlamayabilir. Bu gibi durumlar için paslanmaz çeliklerin seçimi önem taşır.

İçerdiği Cr, Si ve Al gibi elementler, oksijenle birleşerek, çok ince, yoğun ve yapışkan bir oksit filmi tabakası oluştururlar. Bu tabaka paslanma oluşumunu engeller. Bir malzemenin paslanmaya karşı dayanımlı olarak tanımlanabilmesi için her m2 için malzeme kaybının 2.4 gr’dan az olması gerekir.

Paslanma olayı sadece çeliğin alaşım durumuyla ilgili değildir. Parçaların talaşlı işlem özellikleri de paslanma konusunda önemlidir. Örneğin; yüzeyi hassas taşlanmış bir parçanın paslanma oranı, kötü yüzey kalitesine sahip bir parçanın paslanma oranından daha düşüktür.

Paslanmaz Çeliklerin Sınıflandırılması;
-Krom Çelikler,
-Krom-Nikel Çelikler
-Krom-Mangan Çelikler
-Çok Fazlı Çelikler

Krom Çeliklerinin korozyon dayanımı,birinci planda krom miktarına bağlıdır.Genellikle %13-17 arasında Krom içerirler

Krom-Nikel Çelikler %13-21 Krom , %5-20 Nikel ve %0,02-0,16 arasında Karbon içerirler.Nikel ilavesiyle korozyon dayanımları daha fazlalaşır.

Krom-Mangan Çelikler ;Krom- nikel çeliklerinin kullanımına paralel olarak özel durumlarda kullanılabilirler.X 12 MnCR18 12 çeliği -180 dereceye kadar olan sıcaklıklarda kulanılabilir.

 

PASLANMAZ ÇELİKLER VE BİLEŞİMLERİ
Malz. No.DIN SAE / AISICSimaxMnmaxPmaxSmaxCrMoNiVDİĞER
1.4000X 6 Cr 134030.00-0.081.001.000.0400.03012.0-14.0
1.4002X 6 CrAl 134050.00-0.081.001.000.0400.03012.0-14.0Al 0.10-0.30
1.4006X 10 Cr 134100.08-0.151.001.500.0400.03011.5-13.5
1.4016X 8 Cr 174300.00-0.100.751.000.0400.03016.0-18.0
1.4021X 20 Cr 134200.16-0.251.001.500.0400.03012.0-14.0
1.4024X 15 Cr 130.12-0.171.001.000.0450.03012.0-14.0
1.4031X 40 Cr 130.36-0.421.001.000.0400.03012.5-14.5
1.4057X 22 CrNi 174310.12-0.221.001.500.0400.03015.0-17.01.50-2.50
1.4104X 12 CrMoS 17430 F0.10-0.171.001.500.0400.15-0.3015.5-17.50.20-0.60
1.4113X 6 CrMo 174340.00-0.081.001.000.0450.03016.0-18.00.90-1.40
1.4116X 45 CrMoV 150.45-0.551.001.000.0400.03014.0-15.00.50-0.800.10-0.20
1.4301X 5 CrNi 18 93040.00-0.071.002.000.0450.03017.0-19.58.0-10.5
1.4303X 5 CrNi 18 12308 ; 3050.00-0.061.002.000.0450.03017.0-19.011.0-13.0
1.4305X8CrNiS18-93030.00-0.151.002.000.0450.15-0.3517.0-19.08.0-10.0
1.4306X2CrNi19-11304 L0.00-0.031.002.000.0450.03018.0-20.010.0-12.0
1.4311X 2 CrNiN 18 10304 L N0.00-0.031.002.000.0450.03017.0-19.08.0-11.5N 0.12-0.22
1.4401X5CrNiMo17-12-23160.00-0.071.002.000.0450.03016.5-18.52.0-2.5010.0-13.0
1.4404X2CrNiMo17-12-2316 L0.00-0.031.002.000.0450.03016.5-18.52.0-2.5010.0-13.0N 0.00-0.11
1.4406X2CrNiMoN17-11-2316 L N0.00- 0.031.002.000.0450.03016.5-18.52.0-2.5010.0-12.0N 0.12-0.22
1.4429X2CrNiMoN17-13-3316 L N0.00-0.031.002.000.0450.03016.5-18.52.5-3.011.0-14.0N 0.12-0.22
1.4435X2CrNiMo18-14-3 0.00-0.031.002.000.0450.03017.0-19.02.5-3.012.5-15.0Ti : 7x%C
1.4436X3CrNiMo17-13-3 0.00-0.051.002.000.0450.03016.5-18.52.5-3.010.5-13.0Nb : 12x%C
1.4438X2CrNiMo18-15-4317 L0.00-0.031.002.000.0450.03017.5-19.53.0-4.013.0-16.0
1.4510X 3 CrTi 17XM 8 ; 430 Ti0.00-0.051.001.000.0450.03016.0-18.0
1.4511X 3 CrNb 170.00-0.051.001.000.0400.03016.0-18.0Nb : 12x%C?1
1.4541X6CrNiTi18-103210.00-0.081.002.000.0450.03017.0-19.09.0-12.0Ti : 5x%C?0,7
1.4550X6CrNiNb18-103470.00-0.081.002.000.0450.03017.0-19.09.0-12.0Nb : 10x%C?1
1.4571X6CrNiMoTi17-12-2316 Ti0.00-0.081.002.000.0450.03016.5-18.52.0-2.5010.5-13.5Ti : 5x%C?0,7

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE ISIL İŞLEM
Malz. No.DIN SAE / AISIDövme  Sıcaklığı                     ( °C )Yumuşak Tavlama Sıcaklığı                  ( °C )Sertleştirme Sıcaklığı                    ( °C )Soğutma OrtamıDayanım – SertlikMeneviş Sıcaklığı           ( °C )
hava yağsuMpaHRC
1.4000X 6 Cr 134031150-750750-800950-1000**750-700
1.4002X 6 CrAl 134051150-750750-800950-1000**750-700
1.4006X 10 Cr 134101150-750750-850950-1000**103031750-700
1.4016X 8 Cr 174301150-750750-850
1.4021X 20 Cr 134201150-750750-800980-1030**157047750-650
1.4024X 15 Cr 131150-750750-800980-1030**147045750-700
1.4031X 40 Cr 131100-800750-8001000-1050**193055200-100
1.4057X 22 CrNi 174311100-750700-7501000-1050*157047720-630
1.4104X 12 CrMoS 17430 F1100-750800-8501025-1050*93027600-550
1.4113X 6 CrMo 174341050-750750-850
1.4116X 45 CrMoV 151100-850750-8501050-1100**219059200-100
1.4301X 5 CrNi 18 93041150-7501000-1050**
1.4303X 5 CrNi 18 12308 ; 3051150-7501000-1050**
1.4305X8CrNiS18-93031150-7501000-1050**
1.4306X2CrNi19-11304 L1150-7501000-1050**
1.4311X 2 CrNiN 18 10304 L N1150-7501000-1050**
1.4401X5CrNiMo17-12-23161150-7501050-1100**
1.4404X2CrNiMo17-12-2316 L1150-7501050-1100**
1.4406X2CrNiMoN17-11-2316 L N1150-7501050-1100**
1.4429X2CrNiMoN17-13-3316 L N1150-7501050-1100**
1.4435X2CrNiMo18-14-3316 L1150-7501050-1100**
1.4436X3CrNiMo17-13-33161150-7501050-1100**
1.4438X2CrNiMo18-15-4317 L1150-7501050-1100**
1.4510X 3 CrTi 17XM 8 ; 430 Ti1150-750750-850
1.4511X 3 CrNb 171150-750750-850
1.4541X6CrNiTi18-103211150-7501020-1070**
1.4550X6CrNiNb18-103471150-7501020-1070**

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE                                        MANYETLENEBİLME VE PARLATILABİLME ÖZELLİĞİ
Malz. No.DIN SAE / AISIManyetlenebilmeParlatılabilme
EvetHayırİyiNormal
1.4000X 6 Cr 13403**
1.4002X 6 CrAl 13405**
1.4006X 10 Cr 13410**
1.4016X 8 Cr 17430**
1.4021X 20 Cr 13420**
1.4024X 15 Cr 13**
1.4031X 40 Cr 13**
1.4057X 22 CrNi 17431**
1.4104X 12 CrMoS 17430 F**
1.4113X 6 CrMo 17434**
1.4116X 45 CrMoV 15**
1.4301X 5 CrNi 18 9304**
1.4303X 5 CrNi 18 12308 ; 305**
1.4305X8CrNiS18-9303**
1.4306X2CrNi19-11304 L**
1.4311X 2 CrNiN 18 10304 L N**
1.4401X5CrNiMo17-12-2316**
1.4404X2CrNiMo17-12-2316 L**
1.4406X2CrNiMoN17-11-2316 L N**
1.4429X2CrNiMoN17-13-3316 L N**
1.4435X2CrNiMo18-14-3316 L**
1.4436X3CrNiMo17-13-3316**
1.4438X2CrNiMo18-15-4317 L**
1.4510X 3 CrTi 17XM 8 ; 430 Ti**
1.4511X 3 CrNb 17**
1.4541X6CrNiTi18-10321**
1.4550X6CrNiNb18-10347**

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE MEKANİK DEĞERLER
Malz. No.DIN SAE / AISIISIL İŞLEM DURUMUSERTLİK (RSD-C)Rp 0,2 %2  Akma SınırıÇekme Dayanımı    MpaA5  Kopma uzaması L0=5d0        ?%
2050100150200300400500550
TAVLIISLAHSERTLEŞTİRMEHIZLI SOĞUTMA         
1.4000X 6 Cr 13403*130…180250240235230225220195450..65020
1.4002X 6 CrAl 13405*130…180250240235230225220195450…65020
1.4006X 10 Cr 13410*140…180300285275265260245550…70020
1.4016X 8 Cr 17430*130…170270450…66020
1.4021X 20 Cr 13420*160…210400        550…70018
1.4024X 15 Cr 13*?220440        ?750
1.4031X 40 Cr 13*?250?800
1.4057X 22 CrNi 17431*?275?950
1.4104X 12 CrMoS 17430 F*160…210300        550…70020
1.4113X 6 CrMo 17434*130…180270450…65020
1.4116X 45 CrMoV 15*?260?900
1.4301X 5 CrNi 18 9304130…180185175155140127110989290500…70050
1.4303X 5 CrNi 18 12308 ; 305*130…180185175155140127110989290500…70050
1.4305X8CrNiS18-9303*130…180215500…70050
1.4306X2CrNi19-11304 L*130…180175165145130118100898180450…70050
1.4311X 2 CrNiN 18 10304 L N*140…200270245205175157136125119118550…75040
1.4401X5CrNiMo17-12-2316*130…180205195175158145127115110108500…70045
1.4404X2CrNiMo17-12-2316 L*120…18019518516515013711910810098450…70045
1.4406X2CrNiMoN17-11-2316 L N*150…210280250211185167145135129127600…80040
1.4429X2CrNiMoN17-13-3316 L N*150…210300265225197178155145138136600…80040
1.4435X2CrNiMo18-14-3316 L*120…18019518516515013711910810098450…70045
1.4436X3CrNiMo17-13-3316*130…180205195175158145127115110108500…70045
1.4438X2CrNiMo18-15-4317 L*130…180195187170158144126116110108500…70045
1.4510X 3 CrTi 17XM 8 ; 430 Ti*130…170270450…60020
1.4511X 3 CrNb 17*130…170270450…60020
1.4541X6CrNiTi18-10321*130…190205190176165155136125119118500…75040
1.4550X6CrNiNb18-10347*130…190205190176165155136125119118500…75040
1.4571X6CrNiMoTi17-12-2316 Ti*130…190225205190176165145135129127500…75040

 

PASLANMAZ ÇELİKLER KULLANIM YERLERİ
Malz. No.DIN SAE / AISIKULLANIM YERİ
1.4000X 6 Cr 13403Su ve buhar için konstrüksiyon parçaları, beyaz eşya, iç mimari
1.4002X 6 CrAl 13405Petrol endüstrisi aparat ve parçaları, su santrallerinde kaynaklı parçalar
1.4006X 10 Cr 13410Su ve buhar için konstrüksiyon parçaları, gıda endüstrisinde
1.4016X 8 Cr 174301.4001 e benzer, fakat korozyon dayanımı daha yüksek, derin çekme daha iyi
1.4021X 20 Cr 13420Aks, mil, pompa parçaları, vana konisi, meme iğnesi gibi yüksek dayanımlı parçalar
1.4024X 15 Cr 13Mil, pim, vana mili gibi konstrüksiyon parçaları
1.4031X 40 Cr 13Kesici takımlar için sertleştirilebilir çelik, geniş bıçak, makine bıçağı, jilet, makas, ölçme takımları rulmanlı yatak
1.4057X 22 CrNi 17431Gıda, sabun ve sirke endüstrisinde yüksek dayanımlı konstrüksiyon parçaları
1.4104X 12 CrMoS 17430 FOtomatta işlenecek su ve buhar için cıvata, mil, burç gibi parçalar
1.4113X 6 CrMo 17434Yüksek korozyon dayanımlı otomobil ve motor parçaları
1.4116X 45 CrMoV 15Her tür değerli kesici, ayrıca kısmen sertleştirilen parçalar
1.4301X 5 CrNi 18 9304Gıda endüstrisinde aparat ve cihazlar, kaynak edilebilir, parlatılabilir ve iyi derin çekilebilir.
1.4303X 5 CrNi 18 12308 ; 305Kimya endüstrisi ve cıvata
1.4305X8CrNiS18-9303Gıda ve süt endüstrisinde torna parçaları, yağ, sabun, boyama, kağıt ve tekstil endüstrisi
1.4306X2CrNi19-11304 LGıda, yağ, sabun ve suni iplik endüstrilerinde organik ve meyva asidine maruz parça ve araçlar
1.4311X 2 CrNiN 18 10304 L NKimyasal aparat yapımında basınçlı kap süt, süt ürünleri ve bira endüstrisi
1.4401X5CrNiMo17-12-2316Kimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4404X2CrNiMo17-12-2316 LKimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4406X2CrNiMoN17-11-2316 L NKimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4429X2CrNiMoN17-13-3316 L NYüksek kimyasal dayanımlı basınçlı kap ve aparat
1.4435X2CrNiMo18-14-3316 LSelüloz, sentetik yün, tekstil ve yapay ipek endüstrilerinde yüksek kimyasal dayanımlı kaynak edilecek parçalar
1.4436X3CrNiMo17-13-3316Selüloz, sentetik yün, tekstil ve yapay ipek endüstrilerinde yüksek kimyasal dayanımlı kaynak edilecek parçalar
1.4438X2CrNiMo18-15-4317 LSelüloz ve kimya endüstrisinde aparat yapımı, kimyasallar taşıma kabı
1.4510X 3 CrTi 17XM 8 ; 430 TiSüt, gıda ve bira endüstrisinde kaynaklı parçalar
1.4511X 3 CrNb 17Süt, gıda, bira, sabun ve boyama endüstrisinde kaynaklı parçalar, zayıf asitli ortamlarda
1.4541X6CrNiTi18-10321Gıda, film ve fotoğraf endüstrisi, ev aletleri ve aparatlar
1.4550X6CrNiNb18-10347Gıda, film ve fotoğraf endüstrisi, ev aletleri ve aparatlar
1.4571X6CrNiMoTi17-12-2316 TiKimya endüstrisinde aparat ve parçalar, tekstil, selüloz, boyama, fotoğraf, yapay reçine ve lastik endüstrisi